Niestety czasem bywa tak, że radość z posiadania pięknego ogródka albo rośliny ozdobnej zostaje bezpowrotnie zniszczona przez intruzów. Od chorób grzybowych, poprzez wirusy, pleśń i bakterie, na szkodnikach takich jak mszyce kończąc. Naturalnych przeciwników naszych roślin jest wiele. Na szczęście jest również wiele sposobów skutecznego zapobiegania i zwalczania nieproszonych gości!
W tym artykule poznasz objawy i typy chorób. Podamy też skuteczne metody zwalczania ich, by lepiej chronić rośliny. Dzięki temu będziesz mógł odpowiednio reagować i skutecznie je zwalczać.
Najpopularniejsze choroby roślin
Prawidłowe rozpoznanie chorób roślin jest kluczowe dla ich skutecznego zwalczania. Objawy takie jak plamy na liściach, zdeformowanie czy zamieranie pędów to sygnały rozwoju choroby. W takiej sytuacji podstawą jest dokładne ustalenie, co tak zdewastowało odporność roślin. Prawidłowa i rzetelna diagnoza choroby rośliny (najczęściej polegająca na identyfikacji patogenów odpowiedzialnych za daną infekcję) pozwoli na wybranie odpowiedniej strategii zwalczania czynników chorobotwórczych.
Poznaj najpopularniejsze z nich.
Choroby Grzybowe
- Mączniak prawdziwy: Choroba atakująca wiele roślin. Objawia się białym nalotem na liściach, pędach i owocach.
- Antraknoza lub zgorzel: Choroby pojawiają się na wielu gatunkach roślin. Cechą charakterystyczną są brunatne plamy, zwyrodnienia tkanki oraz zgorzelaniem owoców.
- Zgnilizna szyjki korzeniowej: Grzybica atakująca korzenie roślin – głównie strączkowych. Zwłaszcza w nadmiernie wilgotnych warunkach. Prowadzi do obumierania rośliny.
- Czarna plamistość róży: Choroba róży spowodowana przez grzyba Diplocarpon rosae, manifestująca się czarnymi plamami na liściach i ich opadaniem.
- Fuzarioza: Zbiorcza nazwa grzybicy powodującej zamieranie roślin, zwłaszcza w przypadku pomidorów i ogórków, objawiająca się obniżeniem wydajności i zasychaniem roślin.
- Zgorzel szyjki korzeniowej: Choroba wpływająca na różne rośliny, zwłaszcza na kapustę i sałatę. Objawia się zgnilizną szyjki korzeniowej.
Warto również pamiętać o takich chorobach, jak:
- Szara pleśń
- Plamistość liści
- Zaraza ogniowa
Ale na ich temat poświęcimy osobne artykuły, które ukażą się już wkrótce!
Choroby bakteryjne
- Ognica ziemniaka to bakteryjna choroba ziemniaków, wywołująca zamieranie roślin, zasychanie liści. Jej efektem są dużo gorsze plony.
- Plamica pomidorów jest bakteryjną chorobą – jak nazwa wskazuje – pomidorów. Objawiająca się brunatnymi plamami, zasychaniem liści i zwyrodnieniem owoców. Może szybko się przenosić na kolejne krzaki.
- Ognica lub zaraza ogniowa – powoduje zasychanie pędów, zgorzel kwiatów i owoców oraz prowadzi do deformacji drzew. Więcej o tym, jak może zainfekować, czy przeprowadzać oprysk oraz o innych aspektach napiszemy w osobnym artykule.
Choroby roślin wywołane wirusem
- Marmurkowatość pomidorów to wirus infekujący pomidory. Powoduje zmiany w strukturze liści, marmurkowate w postaci plam na liściach oraz osłabienie roślin. Pomidory należą do tych roślin uprawnych, które są bardziej narażone na występujące choroby.
- Wirus Y ziemniaka to – jak nazwa wskazuje – wirusowa choroba objawiająca się zmianami koloru liści, deformacją pędów i oczywiście spadkiem ilości oraz jakości plonów.
Choroby roślin związane z glebą
- Rdza korynowa atakuje wiele gatunków drzew, zwłaszcza dęby i buki. Grzyb z rodzaju Phytophthora jest związany z wilgotnymi warunkami glebowymi.
- Gorczyca biała wywołuje chorobę liści, zwłaszcza u roślin kapustnych. Zarażenie często związane jest z wilgotnymi warunkami glebowymi, ale też powodem może być wilgotność powietrza.
- Nematody to pasożyty nicieni atakujące korzenie roślin. Mogą prowadzić do zahamowania wzrostu, deformacji korzeni, szczególnie w glebach zanieczyszczonych.
Choroby spowodowane przez owady
- Przeszywanik Kapustnik – owad atakujący rośliny kapustne, przyczyniając się do powstawania dziurek na liściach i zahamowania wzrostu roślin tych smacznych roślin.
- Pchełki ziemne atakują różne rośliny, ssąc sok roślinny. Mogą wtedy przekazywać wirusy.
- Szrotówka ziemniaczana jest owadem żerującym na ziemniakach, pomidorach i bakłażanach, powodując defoliację i osłabienie roślin.
Jak walczyć z chorobami roślin? Skuteczne metody zwalczania chorób roślin
Zapobieganie chorób roślin ozdobnych
Działania prewencyjne to kluczowy element walki w zakresie zwalczania chorób roślin. Jest też naszym zdaniem najlepszym sposobem uniknięcia porażenia roślin. Co wchodzi w skład działań prewencyjnych? Zachowanie odpowiednich warunków uprawy, takich jak właściwa drenaż gleby, odpowiednie nawożenie, regularne przycinanie łodyg i monitorowanie wilgotności. Te działania znacząco zmniejszą ryzyko infekcji.
Metody biologiczne
Stosowanie naturalnych preparatów zwalczających, takich jak biopreparaty zawierające przyjazne mikroorganizmy, nie tylko pomoże w walce z infekcjami roślin. Może też pomóc w ograniczeniu rozwoju patogenów bez szkody dla środowiska. Każdy ogrodnik powinien zwracać na to uwagę! Jest wiele gotowych ekologicznych preparatów zwalczających choroby na roślinach. Z powodzeniem możesz również wykonać je sam.
Chemiczne środki ochrony roślin
Choroby i szkodniki nie będą mieć najmniejszych szans, gdy do boju wkroczą takie preparaty zwalczające choroby, jak pestycydy i fungicydy. Stosowane do bezpośredniego zwalczania patogenów. Skutecznie przeciwdziałają rozprzestrzenianiu się chorób na różnych gatunkach roślin. Należy jednak używać ich ostrożnie, stosując się do zaleceń producenta i zwracając uwagę na ich wpływ na środowisko.
Skuteczne preparaty na choroby roślin
- Fungicyd Dithane. Skuteczny w zwalczaniu mączniaka prawdziwego, zgnilizny korzeni i innych chorób grzybowych. Must have każdego ogrodnika.
- Preparat miedziowy Bordeaux. Wykorzystywany do kontrolowania bakteryjnych chorób roślin i pleśni.
- Triadimefon (preparat Bayleton). Efektywny w walce z różnymi chorobami grzybowymi. Warto mieć go w swoim arsenale.
Ekologiczne opryski
Jeśli chemiczne środki zwalczania szkodników i chorób Cię nie przekonują, warto wtedy sięgnąć po ekologiczną alternatywę.
- Olej Neem: Ekologiczny środek o działaniu owadobójczym i przeciwgrzybiczym, skuteczny w kontroli szkodników i chorób roślin. Sam całkiem często korzystam z tego rozwiązania.
- Roztwór Mleka: Mieszanka mleka z wodą (1:9) może być używana do zwalczania mączniaka prawdziwego i innych chorób grzybowych.
- Ekstrakt z Czosnku: Roztwór z czosnku, przygotowany przez zmielenie ząbków i rozpuszczenie ich w wodzie. Ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe i może być stosowany w zwalczaniu niektórych chorób roślin.
Domowe metody walki z chorobami roślin
Na przestrzeni lat (albo właściwie wieków) wytworzyły się domowe metody walki z zarazą w ogrodzie. Wiele z nich zaskakująco dobrze sobie radzi, więc z powodzeniem można z nich korzystać. Oto kilka sprawdzonych metod:
Mleko
Mleko jest znane ze swoich właściwości przeciwgrzybiczych. Tak jak wspomniałem wyżej – rozcieńczone wodą (w proporcji 1:9), może być używany do opryskiwania roślin, zwłaszcza w przypadku mączniaka prawdziwego czy mączniaka rzekomego. Skuteczne w zwalczaniu chorób grzybowych.
Czosnek
Czosnek jest naturalnym środkiem o działaniu przeciwdrobnoustrojowym. Przygotowanie roztworu z czosnku (2-3 ząbki na litr wody) i opryskiwanie roślin może pomóc w zwalczaniu różnych patogenów, zwłaszcza w przypadku chorób grzybowych.
Soda oczyszczona
Roztwór sody oczyszczonej (1 łyżeczka na litr wody) chorób. Stosuj jednak z umiarem, aby nie naruszyć naturalnej równowagi pH gleby!
Ekstrakt z pokrzywy
Ekstrakt z pokrzywy posiada właściwości stymulujące odporność roślin. Regularne opryskiwanie roślin tym roztworem pomoże w zwiększeniu ich odporności na różne patogeny.
Olej neem
Jest naturalnym insektycydem o właściwościach przeciwgrzybicznych. Stosowany jako oprysk, skutecznie zwalcza zarówno insekty, jak i grzyby. Sam sprawdzałem – działa. 🙂
Zioła
Wywary z ziół takich jak rozmaryn, tymianek, oregano czy krwawnik pospolity to również sojusznicy w nierównej walce z chorobami. Wystarczy, że ugotujesz zioła i użyjesz roztworu do podlewania roślin.
Choroby grzybowe roślin – jak poradzić sobie z przeciwnikiem wagi ciężkiej
Zwalczanie infekcji spowodowanych grzybem to walka z przeciwnikiem wagi najcięższej. Na szczęście i w tym przypadku zostały wypracowane skuteczne metody zwalczania.
- Fungicydy: Skuteczne środki chemiczne, takie jak triazole, miedź czy chlorotalonil, zatwierdzone do walki z chorobami grzybowymi.
- System Ochrony Roślin: Regularne stosowanie fungicydów na zasadzie zapobiegawczej wzmacnia odporność roślin na infekcje grzybowe.
- Odpowiednia Wentylacja: Zabiegi, które zapewniają swobodny przepływ powietrza wśród roślin, ograniczając wilgotność i ryzyko rozwoju chorób grzybowych.
Stosowanie różnorodnych metod, w tym zapobiegawczych i leczniczych, jest kluczową metodą utrzymania zdrowych roślin. Pamiętaj o tym – niezależnie od tego, czy hodujesz rośliny doniczkowe, czy może masz ogród pełen roślin warzywnych. Stosując naturalne metody ochrony roślin stawiasz na naturę. Jeśli odpowiednio zadbasz o swoje rośliny i drzewa, możesz cieszyć się zdrowym sokiem z brzozy lub ich właściwościami ochronnymi przed słońcem. Nie wahaj się dbać o swoje rośliny!
